بیش از یک سال پیش بود که در آخرین هفته‌های سال ۲۰۲۱ میلادی، شرکت «فیس بوک» (Facebook) صحبت از «متاورس» (Metaverse) به میان آورد و برای اینکه نشان دهد چقدر در تصمیم‌اش برای سرمایه‌گذاری در این حوزه جدی است، حتی اسم خود را نیز به «متا» (Meta) تغییر داد.
بلافاصله بعد از اعلام این خبر، واژه‌هایی مثل متاورس و دنیاهای مجازی بر سر زبان‌ها افتاد و تقریباً در هر رسانه‌ای از متاورس و آینده‌ی جذاب آن صحبت می‌شد.
در مجموعه‌ی محمد کریمی نیز در جریان چندین مقاله‌ی جامع در مورد مفهوم متاورس و فناوری‌های مورد نیاز برای آن صحبت کردیم و اگر از خوانندگان قدیمی بلاگ باشید، هم‌اکنون هم به خوبی با متاورس آشنایی دارید.
اما در این بین هنوز به اندازه‌ی کافی به یک موضوع مهم پرداخته نشده و آن ارتباط متاورس با رمزارزها و فناوری بلاک چین است.
آیا متاورس بدون بلاک چین و ارزهای دیجیتال ممکن است؟ آیا می‌توان بدون مزایای این فناوری آینده‌ی اینترنت را در متاورس تصور کرد؟ ارتباط متاورس و دنیاهای مجازی با کریپتوکارنسی‌ها در چیست؟ در این مقاله می‌خواهیم به این سوال‌های مهم پاسخ دهیم. همچنین در مقاله بررسی جایگاه فناوری بلاک چین در متاورس می‌توانید رابطه بین متاورس و بلاک چین را نیز بهتر درک کنید.
متاورس چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم در مورد رابطه‌ی کریپتوکارنسی‌ها و متاورس صحبت کنیم باید ابتدا با مفهوم متاورس آشنا باشیم. متاورس را می‌توان دنیایی مجازی در نظر گرفت که هر کاربر می‌تواند با کنترل یک شخصیت مجازی، در محیط آن قدم بزند، با دوستان خود تعامل داشته باشد و حتی سر کار برود. در واقع متاورس به محلی تبدیل خواهد شد که در آن هر شخصی می‌تواند زندگی دومی را تجربه کرده و کارهایی که در دنیای واقعی از انجام آن معذور است، انجام دهد.
برای جذاب‌تر کردن متاورس نیز از فناوری‌های مختلفی استفاده خواهد شد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به ابزارهای واقعیت افزوده (AR)، هدست‌های واقعیت مجازی (VR) و بلاک چین اشاره کرد.
به عنوان مثال شاید در چند سال آینده برای اینکه به کنسرت خواننده‌ی مورد علاقه‌ی خود بروید دیگر لازم نباشد که از خانه‌ی خود خارج شوید. برای این کار تنها کافی است هدست واقعیت مجازی خود را به چشمان خود زده و از رایانه‌ی خود وارد محیط متاورس شوید.
بدین ترتیب مانند انجام بازی‌های ویدیویی می‌توانید در این شهر مجازی قدم زده و به محلی که برای انجام کنسرت خواننده‌ی مورد علاقه‌یتان تعیین شده بروید. حتی می‌توانید شخصیت مجازی سایر دوستان خود را نیز ببینید و با یکدیگر اوقات خوشی را داشته باشید.
صحبت در مورد متاورس بحث شیرینی است که حتی فکر کردن به آن هم هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد. با این حال از آنجایی که موضوع اصلی این مقاله ارتباط متاورس با ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین است، بیشتر از این تعریف این واژه را ادامه نداده و در بخش بعدی سر اصل مطلب می‌رویم.
متاورس و ارزهای دیجیتال
نکته‌ی مهمی که در مورد متاورس وجود دارد این است که هنوز هیچ کس نمی‌داند این مفهوم نوظهور به چه شکلی در آینده عرضه خواهد شد.
تعاریفی که از متاورس در اینترنت می‌خوانیم به‌گونه‌ای ارائه می‌شوند که گویا تنها یک دنیای مجازی واحد به عنوان متاورس خواهیم داشت. اما واقعیت این است که به احتمال زیاد چندین شرکت مختلف متاورس‌های اختصاصی خود را عرضه خواهند کرد که هر کدام تفسیر جداگانه‌ای از ایده‌های فعلی ما هستند.
هر کدام از این دنیاهای مجازی از آنجایی که تنها در محیط دیجیتال قابل‌دسترسی هستند، نیاز به یک فناوری دارند که بتوان به کمک آن مالکیت اشیای دیجیتال را به اشخاص واگذار کرد و مهم‌تر از آن بتوان در کسری از ثانیه فعالیت‌های مالی انجام داد.
اینجاست که پای فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال به متاورس باز می‌شود و با استفاده از طبیعت غیرمتمرکز آن‌ها می‌توان به راحتی همه‌ی این نیازها را برطرف کرد.
یادتان است که در تعریف متاورس گفتیم شاید در آینده در یک محیط مجازی به سر کار بروید؟ شرکت شما چگونه می‌خواهد مالکیت قانونی آن تکه زمین مجازی را در اختیار داشته باشد و نگذارد که افراد و شرکت‌های دیگر آن را تصاحب کنند؟ بله درست حدس زدید! توکن‌های تعویض‌ناپذیر یا «ان‌اف‌تی‌ها» (NFT) اینجا خودی نشان خواهند داد.
در واقع به راحتی می‌توان آن تکه زمین را به شکل یک ان‌اف‌تی تعریف کرد و چون همه‌چیز در بلاک چین ذخیره می‌شود هیچ کس نمی‌تواند صحت و یکپارچگی آن را زیر سوال ببرد.
یا فرض کنیم می‌خواهید در کنسرت مجازی خواننده‌ی خود شرکت کنید. چگونه خواهید توانست در کسری از ثانیه بلیط آن را تهیه کنید؟ باز هم درست حدس زدید! در این شرایط نیز می‌توانید به راحتی و با استفاده از یک ارز دیجیتال پرداخت خود را تکمیل کرده و دوباره بلیط خود را که به شکل یک ان‌اف‌تی است، در کیف پول دیجیتال خود دریافت کنید.
باز هم کسی نمی‌تواند خرید بلیط شما را انکار کند یا مانع از ورود شما به کنسرت شود. چون به احتمال زیاد با استفاده از «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) همه‌چیز به صورت خودکار چک شده و اگر بلیط در کیف پول دیجیتال شما باشد درهای کنسرت مجازی بلافاصله برای شما باز خواهد شد.
مزیت فوق‌العاده‌ی دیگر استفاده از بلاک چین در متاورس قابلیت همکاری متاورس‌های مختلف با یکدیگر است. برای مثال؛ فرض کنید دو متاورس مختلف که هر کدام توسط شرکت‌های جداگانه ساخته شده‌اند، بر بستر بلاک چین «اتریوم» (Ethereum) پیاده‌سازی شده باشند.
این یعنی تمام تراکنش‌ها و ان‌اف‌تی‌های آن‌ها با یکدیگر سازگاری دارد و اگر تیم سازنده بخواهد می‌توانید دارایی‌هایی خود در یک متاورس را در متاورس دیگر نیز داشته باشید.
سخن پایانی
متاورس مفهوم نوپایی است که هنوز یک تعریف جامع و کامل که همه با آن موافق باشند، ندارد. تمام تعاریفی که این روزها از متاورس می‌شنویم، همگی تنها تعاریف و پیاده‌سازی‌های اولیه‌ای از آن هستند که هنوز نتوانسته‌اند پتانسیل واقعی آن را نشان دهند.
با این حال با این که نسبت به ماه‌های اولیه شور و اشتیاق طرفداران کمتر شده اما به نظر می‌رسد، هنوز هم متاورس حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.
از طرف دیگر برای تحقق رویای متاورس به یک سری فناوری‌های خاص نیاز داریم که بلاک چین و ارزهای دیجیتال یکی از اجزای جدانشدنی آن خواهند بود.
به لطف این فناوری و مفاهیم دیگری مثل ان‌اف‌تی خواهیم توانست مالکیت قانونی را به محیط دیجیتال آورده و یک قدم دیگر به متاورس واقعی نزدیک‌تر شویم.
